17 мая 2008 г.
Мăньял Хапăсри Т.Дудина пĕрле пурăнакан арçынна çĕçĕпе чикнĕ, çак преступленишĕн суд тенкелĕ çине ларнă. Вăрнар район сучĕ ăна ултă уйăх ĕçлесе юсанмалла айăпланă, ĕç укçин 10 процентне патшалăх «енчĕкне» куçарма палăртнă. Айăпланнă хĕрарăм суд йышăнăвĕ хыççăн районти уголовлă ĕçсене пурнăçланине йĕркелекен районти инспекцие учета тăнă.
Эпир Т.Дудинана ĕç вырăнĕ тупса парас тĕллевпе тырă йышăнакан предприятие кайма направлени çырса патăмăр. Анчах хĕрарăма кунта йышăнман – ĕç вырăнĕсем çук тесе пĕлтернĕ. Çакăн хыççăн ăна «Ваш партнер» обществăна ятăмăр (пĕтĕмпе икĕ хутчен), хуравĕ каллех пĕр евĕр пулчĕ: «Вакансисем çук». Тепĕр çĕрте – Вăрнарти аш-какай комбинатĕнче те – ĕçе илме килĕшмен айăпланнă хĕрарăма. Хутăш препаратсен заводĕнче тата Вăрнарти инкубаторпа чăх-чĕп станцийĕнче панă хуравсем те пĕр-пĕринчен нимпе те уйрăлса тăмаççĕ: «Ваканси çук».
Сăмах май, район пуçлăхĕ суд ĕçлесе юсанмалла айăпланă тата обязательнăй майпа ĕçлеттерме палăртнă çынсене ĕçе вырнаçтармалли объектсен переченне кăçалхи февралĕн 8-мĕшĕнчи йышăнăвĕпе çирĕплетнĕ. Унта çÿлерех асăннă предприяти-обществăсем пурте кĕреççĕ, анчах пĕри те Т.Дудинана ĕçе йышăнма килĕшмен.
Çапла, чылай вăхăт иртсен кăна вăл «Вурнарыхмель» тулли мар яваплă обществăра тимлеме пуçланă. Анчах суд йышăну кăларнăранпа сахал мар вăхăт иртсе кайнă: хĕрарăмăн айăплава пурнăçлама май пулман, унăн тупăшĕнчен те патшалăха пĕр пус та куçайман.
Пирĕн инспекци ĕçлесе юсанмалла айăпланнисем тата обязательнăй йĕркепе ĕçлеттерме палăртнисем, айăплав хыççăн пĕр-пĕр должноçра е ĕçре тимлеме чарнисем тĕлĕшпе тунă суд йышăнăвĕсене пурнăçа кĕртессипе тимлет, условнăй майпа ирĕкрен хăтарнă çынсем тата айăплав вăхăтне тултарассине тĕрлĕ сăлтавсемпе каярах хăварнă хĕрарăмсем хăйсене мĕнле тытнине тĕрĕслесе тăрать. Шел, ĕçлесе юсанассипе вара юлашки вăхăтра лару-тăру кăткăс... Ĕçĕ вара акă мĕнре. РФ Уголовлă Кодексĕн 50-мĕш статйипе килĕшÿллĕн, суд ĕçлесе юсанма тĕп ĕç вырăнĕ çук çынсем тĕлĕшпе йышăну кăларать. Вĕсен айăплав вăхăтне вырăнти хăй тытăмлăх органĕ çирĕплетнĕ переченьти организаци-предприятисенче ирттермелле.
Айăпланнă çын уголовлă ĕçсене пурнăçланине йĕркелекен районти инспекцие учета килсе тăрать. Эпир ăна район пуçлăхĕ алă пусса çирĕплетнĕ перечене кĕртнĕ предприятисене ĕçе вырнаçма яратпăр. Анчах та предприятисенче, калаçса татăлнă пекех, вĕсене «вакансисем çук» тесе хуравлаççĕ, йышăнма килĕшмеççĕ. Судпа айăпланнă çын инспекцие çакнашкал хуравсене темиçе те илсе килет. Вăхăт чылай иртет, çапах ăна ниçта та ĕçе илменнине кура, айăплав тапхăрĕ катăлмасть. Мĕншĕн тесен кун пек чухне ĕçлесе татнă кунсем кăна шута илĕнсе пыраççĕ. Çакнашкал кăткăс лару-тăрăва Т.Дудина кăна лекмен, унпа пĕрлех В.Тихонов, В.Иванов, Ю.Владимиров та ĕç вырăнĕ шыраса хăшкăлчĕç.
Çапла майпа, ĕçлесе юсанма палăртнисенчен кашни виççĕмĕш çынна вырнаçтараймастпăр. Паллах, кунта пирĕн айăп çук. Эпир пĕр-пĕр çĕре направлени çырса паратпăр, анчах вĕсем каялла нимсĕрех таврăнаççĕ. Суд йышăнăвĕ пурнăçа кĕрейменни тĕрĕс-и вара; Апла пулсан мĕн тума йышăнмалла ăна;
Акă, уголовлă преступленишĕн çынна ирĕкрен хăтарнă тейĕпĕр. Ăна валли колонире вырăн çукки пулма пултарать-и; Паллах, пулаймасть – кунашкал йышăну тÿрех, пĕр тăхтаса тăмасăр пурнăçланать. Тĕрĕссипе каласан, ĕçлесе юсанмалла айăплани те нимпе те уйрăлса тăмасть, вăл та уголовлă явап тыттарниех. Апла пулсан муниципаллă предприятисен должноçри çыннисем ку йышăнусене мĕншĕн яланах оперативлă пурнăçламаççĕ;
Сăмах май, РФ Уголовлă Кодексĕн 315-мĕш статйинче суд йышăнăвĕсене пурнăçа кĕртменшĕн явап тыттарасси пирки те асăнса хăварнă. «Влаç представителĕсем, патшалăх тата вырăнти хăй тытăмлăх органĕсен, патшалăх тата муниципаллă учрежденисен, коммерцилле тата ытти организацисен служащийĕсем саккунлă вăя кĕнĕ суд йышăнăвĕсене юриех пурнăçламаншăн 200 пин тенкĕ е 18 уйăхри ĕç укçи таран штраф хураççĕ, е пĕр-пĕр должноçре тата ĕçре тимлеме 5 çуллăха чарма пултараççĕ, е тата обязательнăй йĕркепе ĕçлеттерме палăртаççĕ...»
Асăрхăр, йышăнусене пурнăçлама чăрмав кÿни ахалех иртсе каймасть, çакăншăн çирĕп явап тытма тивет.