25 марта 2017 г.
Ял çыннине пĕр çĕре пухаканĕ – культура çурчĕ. Кунта вучах сÿнсен юрă-ташă та илтĕнмĕ, спектакль те вылянмĕ. Çакна Калининăри культура çуртĕнче ĕçлекенсем аван ăнланаççĕ, çавăнпа ку тăрăхри халăха хăйсем патне явăçтарма пĕлеççĕ.
Культура çурчĕн ĕç-хĕлне Мышкинсем йĕркелесе пыраççĕ. Мăшăрсем вĕсем. Олег Николаевич – заведующи, Елена Николаевна – художество пултарулăх ертÿçи. Иккĕшĕ палăртнă кун йĕркипе ĕçлеççĕ, мĕнле мероприятисем ирттерессине ик-виç уйăх маларах плана кĕртеççĕ, унпа килĕшÿллĕн хатĕрленÿ ĕçĕсем тăваççĕ.
– Культура тытăмĕнче пĕччен нимĕн те тăваймăн. Йыш кирлĕ. Пĕринпе калаçатăп, тепринпе – хирĕçлекенсем пит тупăнмаççĕ. Акă «Кружевницы» ансамбле хĕрарăмсем хаваспах çÿреççĕ, пултарулăха çулсерен ÿстереççĕ. Вĕсем Республика кунĕнче тĕп хулара иртекен «Родники России» фестивале виçĕ çул хутшăнчĕç. Пĕлтĕр пĕтĕм чăвашсен Акатуйĕнче те пулчĕç. Тĕрлĕ çĕре тухса çÿрени хавхалану хушать, аталанма май парать. Культура çурчĕ çумĕнче çавăн пекех «Шанчăк» хор та пур. Ку ушкăн та тĕрлĕ фестиваль-конкурссене кайса килет, – терĕ Елена Мышкина.
Вăл каланă тăрăх, пĕрлехи йышпа ĕç ăнать. Сцена çине çĕнĕ ĕç кăларасси йăлана кĕрсе çирĕпленнĕ. Икĕ çул каялла вара «Романтика» вокалпа инструментсен ансамбльне йĕркелесе янă. Унăн ертÿçи Виктор Волков музыка училищинчен вĕренсе тухнă. Пултаруллăскер сăвăсем те çырать, кĕвĕсем те кĕвĕлет. Эстрада ушкăнĕ концерт вăхăтĕнче музыка инструменчĕсемпе кăна усă курать. Синтезаторĕ те, параппанĕ те, гитари те пур. Игорь Ситников, Олег Храмов, Виктор Волков, Венямин Иванов тĕрлĕ инструментпа выляççĕ пулсан, Людмила Терентьева илемлĕ юрăсем шăрантарать. Виктор хăй те юрлать. Ушкăн каçхи ултă сехетре репетицие пуçтарăнать. Унччен маларах вара шкулта вĕренекенсем килеççĕ. «Планета детства» эстрада ушкăнне çÿрекен ачасем юрлама та, инструментсемпе выляма та хăнăхаççĕ.
– 2009 çулта культура çуртне, патшалăх пулăшнипе, чылай юсаса çĕнетрĕмĕр. Электрооборудование, алăксене улăштартăмăр, стенасене сăрларăмăр, маччана çĕнетрĕмĕр. Çакă çуртăн шалти сăн-сăпатне улăштарчĕ. Юсав хыççăн халăх та тĕрлĕ мероприятисене ытларах туртăнма пуçлани сисĕнчĕ, – пĕлтерчĕ Олег Мышкин.
Калининăри культура çурчĕ 2013 çулта ялсенчи культура учрежденийĕсене аталантарассипе çыхăннă свидетельствăна тивĕçнĕ. Унпа килĕшÿллĕн сцена костюмĕсен комплектне, компьютер, çутă оборудованийĕ тата хăшпĕр япаласем панă.
Ал ĕç кружокĕ те ĕçлет кунта. Хĕрарăмсем ытларикунпа эрнекун пĕрле пухăнаççĕ. Калинино шкулĕнче кĕçĕн классене вĕрентекен Надежда Степанова ертсе пынипе кофтăпа платьесем çыхаççĕ. Çипрен зонтик та ăсталаççĕ. Материалсене хăйсем туянаççĕ. Кружока çÿрекенсем ал ĕçне пурнăçланипе çеç çырлахмаççĕ, çĕнĕ юрăсем те юрлама вĕренеççĕ. Арçынсем вара шашка-шахматла выляма килеççĕ. Ку вăййа юратакансемпе турнир та ирттереççĕ. Мала тухакансене дипломсемпе чыслаççĕ.
Канмалли кунсенче çамрăксемшĕн культура çурчĕн алăкĕ ялан уçă. Хĕрсемпе каччăсем ташă каçне килсе хăйсен пушă вăхăтне усăллă ирттереççĕ. Ташăсене тĕрлĕ вăйăсемпе те çыхăнтараççĕ. Мала тухнисене тепĕр ташă каçне тÿлевсĕр кĕме билет парса хавхалантараççĕ. Çакă çамрăксене культура çуртне килсе çÿреме татах та хистет.
2008 çулта Олег Мышкин пуçарнипе рок-фестиваль йĕркелесе янă. Унта çывăхри районсенчи рок-ушкăнсем хутшăнаççĕ. Сцена çине тухакансем фонограммăпа мар, чĕрĕ сасăпа юрлаççĕ, çавăн пекех инструментсемпе выляççĕ.
Культура çурчĕ çумĕнчи ушкăнсем республика шайĕнчи тĕрлĕ фестиваль-конкурссене хутшăнса дипломсене тивĕçеççĕ. Концертсемпе районти ялсене çитсе килеççĕ. Вырăнта пур уява та паллă тăвасси йăлана кĕрсе çирĕпленнĕ.
– Пĕлтĕрхи çула илес пулсан, эпир планпа килĕшÿллĕн ĕçлесе пытăмăр. Конкурссем, викторинăсем, тематика сехечĕсем, кану каçĕсем ирттертĕмĕр. Мероприятисенче халăх активлăхпа палăрчĕ. Вăтам шкулпа тата шкул-интернатпа тачă çыхăну тытатпăр. Вĕсенче ăс пухакансем пирĕн пата кружоксене килсе çÿреççĕ, – каласа парать Олег Мышкин заведующи.
Нумай çул пĕрле пурăнакан çемьесене культура çуртĕнче чысласси те йăлана кĕнĕ. «Пирĕн ялти талантсем» конкурс вара пултаруллисене тупса палăртма май панă.
Культура ĕçченĕсен кăçал та тĕллевсем пысăк. Раççейре экологи, Чăваш енре Амăшĕпе Ашшĕн çулталăкĕ пулнине шута илсе тĕрлĕ мероприяти ирттерме планланă. Вĕсене пурнăçа кĕртессишĕн вăй-хала шеллемĕç.
Юрий КОРНИЛОВ.