21 июня 2016 г.
Чăваш ен халăхне тата экспертсен пĕрлĕхне хими отраслĕн çĕршыври икĕ пысăк предприятине – Волгоградри тата Çĕнĕ Шупашкарти «Химпромсене» – пĕрлештерме пултараççĕ текен хыпар хумхатса ячĕ. Çак пуçарăва нумай пулмасть чăваш «справороссен» лидерĕ, Раççей Патшалăх Думин депутачĕ Анатолий Аксаков пĕлтернĕччĕ.
Çĕршыври чи авариллĕ оборудование Çĕнĕ Шупашкара куçарса килес тени çеç мар, Чăваш ене кондициллĕ мар чĕртавар тата Волгоград предприятийĕн хăрушă хими каяшĕсем килме пултарни хăратать.
Чăваш экологĕсем тата профессионаллă химиксем çак сĕнĕве тÿрех хирĕçлерĕç. Специалистсен шухăшĕпе, икĕ предприятие пĕрлештерни экономика тĕлĕшĕнчен тăкаклă çеç мар, экологишĕн тата çынсен сывлăхĕшĕн хăрушлăх кăларса тăратать.
«Зеленые» Раççей экологи партийĕн Чăваш енри уйрăмĕн ертÿçи Виктор Ласс пĕлтернĕ тăрăх, республика паян «чи симĕс» вунă регион йышне кĕрет. Çак статуса сыхласа хăварма чылай вăй хывмалла. Волгоградри кивĕ производство вара пĕтĕм Чăваш ен экологине сиен кÿрĕ.
И.Н.Ульянов ячĕллĕ ЧПУн химипе фармаци факультечĕн деканĕ Олег Насакин профессор: «Ман шутпа, çак пуçару ăссăр. Çакнашкал шухăша сĕнекенсем «мĕн чухлĕ япăхрах – çапла лайăхрах» принциппа пурăнаççĕ пулĕ». Вăл лайăх ĕçлекенсене хавхалантармалли, Çĕнĕ Шупашкарти «Химпромăн» хăйĕн производствине аталантарса пырса Волгоградри предприяти «çухатнă» рынокри вырăнсене йышăнассишĕн ĕçлемеллине палăртнă.
Каламалла, Волгоградран Çĕнĕ Шупашкара 100 тонна сарă фосфор – хăрушлăх кăларса тăратакан пĕрремĕш класлă наркăмăшлă япала – тиесе килнĕ ĕнтĕ.
Насакин профессор çак япала çинчен каласа кăтартрĕ. «Сарă фосфора шыв айĕпе куçараççĕ тата упраççĕ. Мĕншĕн тесен вăл сывлăшра сирпĕнме пултарать. /те лексен сарă фосфор тĕлкĕшме, çунма тытăнать, ăна сÿнтерме май çук. Çын чĕрĕллех çунса кайма пултарать. Пĕтĕм хлорорганика çуннă чухне диоксин хутăшĕсене кăларнипе хăрушă. Вĕсем вара çĕр çинчи чи сиенлĕ япаласем, цианла калирен 67 пин хут наркăмăшлăрах».
Волгоградри «Хипром» АУО сайтĕнче савăнăçлă сĕмлĕ информаци вырнаçтарни сисчĕвлентерет: «Химпром» ВОАО территорийĕнче сарă фосфор урăх çук. Çĕнĕ хуçи ... «Химпром» ПАО пулса тăнă (Çĕнĕ Шупашкар, Чăваш Республики). Килĕшÿ тăрăх, сарă фосфора Волгоградран тиесе тухассипе, куçарассипе тата упрассипе çыхăннă мĕнпур тăкаксемшĕн тата теветкеллĕхшĕн тавар туянакан яваплă».
Волгоград химикĕсем тата унта пурăнакансем кондициллĕ мар пĕтĕм чĕртавар ытти регионсене куçнăшăн мĕнлерех савăнаççĕ пулĕ. Анчах та мĕншĕн Чăваш ен çыннисен асапланмалла? Çакăн пирки, тен, Анатолий Аксаковран ыйтмалла?..