09 апреля 2016 г.
Ытларикун район администрацийĕнче хурт-хăмăр ăстисен семинар-канашлăвĕ кăсăклă иртрĕ. Специалистсем çĕннине нумай каларĕç, пĕр-пĕрин опычĕпе паллашрĕç. Семинарта «Чи лайăх пыл» конкурса пĕтĕмлетрĕç.
Район администрацийĕн пуçлăхĕ Леонид Николаев хăй те хурт-хăмăр ĕçне юратнине пĕлтерчĕ. Çавна май семинар-канашлăва хутшăнни уншăн та питĕ усăллă пулнине çирĕплетрĕ.
Иртнĕ ĕмĕрте хурт-хăмăр ĕçне аталантарассипе ял хуçалăх предприятийĕсем хастар тăрăшнă. «Самолет», Чапаев ячĕллĕ колхозсем ырă ятра пулнă. Хальхи вăхăтра килти хушма хуçалăх тытакансем пуçаруллă. Уйрăмах Ершепуç, Шĕнер Ишек, Çĕрпел ял тăрăхĕсенче пурăнакансем хурт-хăмăр тытма кăмăллаççĕ. Вăрнарти Иван Федоров та маттур. Вăл хурт-хăмăр ĕçне аталантарма гранта тивĕçнĕ районти пĕртен-пĕр фермер. Унăн Вăрнар поселокĕнче хăйĕн суту-илÿ вырăнĕсем пур. Иван Михайлович канашлура тухса калаçнă май пĕлĕве тарăнлатма тĕрлĕ шайри семинар-форумсене хастартарах хутшăнмалла терĕ. Вăл, сăмахран, анчахрах Мускавра «Пыл хурчĕ тата çын» темăпа иртнĕ наукăпа практика конференцийĕнчен таврăннă. Иван Федоров кăçал иккĕмĕш аслă пĕлÿ илнĕ. Вăл Рязаньти хурт-хăмăр ăстисен академийĕнчен вĕренсе тухнă.
Вĕлле хурчĕ тытакансем анлă тавракурăмлă, сумлă ĕçре тимлеççĕ. Акă Геральд Марксович Тобоев Шупашкарти ял хуçалăх академийĕн ветеринари медицинипе зоотехника факультечĕн деканĕнче тăрăшать. Вăл, хурт-хăмăр тытаканскер, семинара килнисене сахал мар сĕнÿ пачĕ. Пыл чĕресĕ кашни çулах пĕр пек тулмасть. Геральд Марксович çак продукцие 2–3 çул лайăх упрас тесен мĕнле ĕçсем туса ирттермелли çинчен каларĕ. «Пыла сывлăш кĕмен савăтсенче тытмалла, упрамалли вырăнта температура виçи 10–15 градус ăшăран иртмелле мар...» – терĕ декан.
Паллах, вĕлле хурчĕсем усракан пыл сутса лайăх тупăш илесшĕн. Геральд Марксович продукци ассортиментне ÿстерме сĕнчĕ. Тĕслĕхрен, пыла пергапа (чечек шăркипе) хутăш мĕншĕн сутас мар;
Çĕрпÿрен килнĕ хăна Алексей Федоров пыл усăлăхĕ çинчен калаçрĕ. Статистика мĕн кăтартать-ха; Японире, Германире, Канадăра пурăнакан çак продукцие çулталăкра вăтамран 3–7 килограмм таранах çиет пулсан Раççей çынни пыл витаминсемпе, минералсемпе пуяннине курма тăрăшмасть пулас. Вăл çак çимĕçе çулталăкра 300-450 грамм кăна çиет.
Районти чĕрчунсен чирĕсемпе кĕрешекен станци пуçлăхĕ Владимир Матвеев та сăмах илчĕ. Пыл хурчĕсен чир-чĕрĕсем, сăтăрçисем çинчен каласа пачĕ.
Семинарта пыл ярмăрккисем йĕркелесси пирки те сăмах пуçарчĕç. Вĕсем çĕршывăн нумай хулинче пур. Шупашкарта çук. Пыл ярмăркки чăваш хресченне хăйĕн экологи тĕлĕшĕнчен таса продукцине ытларах вырнаçтарма пулăшĕ.
Камăн пылĕ чи лайăххи; Конкурса тăратнă çимĕçсен пахалăхне, тутине жюри членĕсем, ял хуçалăх техникумĕн студенчĕсем астивсе палăртрĕç. «Чи лайăх пыл» конкурсра Çĕрпÿ хăни Алексей Федоров çĕнтерчĕ. Вăрнарти Иван Федоров иккĕмĕш, ял хуçалăх техникумĕнчи Николай Васильев виççĕмĕш вырăнсем йышăнчĕç. Вĕсене район администрацийĕн Дипломĕпе чысларĕç тата парне пачĕç. Конкурса хастар хутшăннисене те палăртрĕç. Вĕсем – Кивçурт Мăратри Валерий Александров, ял хуçалăх техникумĕнчи Виталий Николаев, Хураçырмари Анатолий Алексеев. Хурт-хăмăр ăстисене район администрацийĕн Дипломне парса хавхалантарчĕç.
Пĕрлехи вăйпа пысăк тĕллевсене пурнăçа кĕртме пулать. Семинар хыççăн районта хурт-хăмăр усракансен эртелне йĕркелес ыйтăва çĕклерĕç.
Елена ПОРФИРЬЕВА.