04 апреля 2015 г.
Тăшманпа пынă хăрушă та хаяр кĕрешÿре миллионшар совет воинĕсемпе тылри ĕçченсем, Тăван çĕршывăн Аслă вăрçине хутшăннă çĕршер пин партизан нихçан курман çирĕплĕх, хастарлăхпа паттăрлăх кăтартнă. Вĕсем хушшинче Шуркасси Ишекре çуралса ÿснĕ Николай Христофорович Казакова та асăнмалла.
Фронта ăна 1941 çулта илнĕ. Пĕрремĕш хут çапăçăва Новороссийск патĕнче (Малая Земля) кĕнĕ. Каярахпа Керчь хули çывăхĕнче оборонăра тăнă. Крыма ирĕке кăларассишĕн пынă çапăçусене хутшăннă. 1944 çулта Саппун тăвĕ патĕнче вăйлă аманнă, хăрах урасăр тăрса юлнă.
Ĕç çапла пулса иртнĕ. Совет командованийĕ разведчиксен ушкăнне тăшман тылне кайса вĕсен вут-çулăм персе тăракан вырăнĕсене пĕлме тата чĕлхе тытса килме приказ панă. 37 разведчик, вăл шутра Николай Христофорович та, хăрушă çула тухнă. Шел те, вĕсенчен икĕ салтак кăна сывă тăрса юлнă. Николай Христофорович кирлĕ вырăнсене картта çинче палăртса хурать. Каялла таврăннă чухне чĕлхе илсе килет. Çул çинче минăсем лартнă уй урлă каçмалла пулнă. Çак уйра пулать те пысăк инкек. Тăшман мини çурăлса кайнă пирки Николай Христофорович хăрах урине çухатать. Анчах Совет командованийĕн приказне пурнăçлать. Сывалма ăна Пятигорск хулине госпитале яраççĕ.
Çапăçури паттăрлăхĕшĕн Николай Христофорович Казаков правительство наградисене илме тивĕçлĕ пулнă. Унăн кăкăрне Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ тата 7 медаль илемлетнĕ.
Питĕ шел, Çĕнтерÿ кунĕ 50 çул çитнине те Николай Христофорович кĕтсе илеймерĕ.
И.СМИРНОВ,
Шăхальти çарпа патриотизм музейĕн ертÿçи,
историк-пенсионер.