28 февраля 2015 г.
Раççей Президенчĕн хушăвĕпе 2015 çула чĕре-тымар чирĕсемпе кĕрешмелли çулталăк тесе ахальтен палăртман. Юн çаврăнăш тытăмĕн чирĕсенчен республикăра çулсерен 7 пине яхăн çын вилет. Ку – халăх пурнăçран уйрăлнин тĕп сăлтавĕсенчен пĕри.
Чире асăрхаттарас, вилекенсен шутне чакарас тĕллевпе республикăра ятарлă план хатĕрленĕ. Вăл чĕре-тымар чирĕсен теветкеллĕх факторĕсене, «юн тымарĕн катастрофин» пĕрремĕш паллисене (инфаркт е инсульт) палăртакан информацие халăха ытларах пĕлтерес мероприятисене пĕрлештерет.
Ку тĕллевпех Чăваш ен сывлăх сыхлавĕпе социаллă аталану министерстви журналистсемпе брифинг ирттернĕ.
Алла Самойлова министр пысăк технологиллĕ медицина пулăшăвĕ аталанса пырать пулин те çынсен профилактика çине ытларах тимлĕх уйăрмаллине палăртнă. Сывлăх шкулĕсем ĕçлеççĕ, диспансеризаци кăларас ĕç анлă пырать. «Чир, тĕрĕссипе, кардиологи диспансерĕнче пуçланмасть-çке. Тен, вăл çамрăклах, тĕрĕс мар апатланманнипе е ÿт-пĕве тăтăш пиçĕхтерме маннипе вăй илнĕ», – тенĕ вăл.
Республикăн тĕп кардиологĕ Татьяна Мизурова каланă тăрăх, юн-тымар чирĕсенчен чи анлă сарăлни – артери гипертонийĕ (50:). Чăваш енре пурăнакансенчен çурри ытларахăшĕ хăйсен юн пусăмĕ пысăк пулнине пĕлмест. Пĕлекеннисенчен те çуррийĕ сипленмест, сипленекенсенчен тата çуррийĕ тĕрĕс мар сипленнине палăртнă вăл.
Юн пусăмне ÿстерекен факторсем йышĕнче – холестерин шайĕ пысăк пулни, чĕлĕм туртни, самăрлăх, хусканусем сахал туни, алкогольпе иртĕхни, пахчаçимĕçпе улма-çырла сахал, тăвара вара ытлашшипех çини.
– Пурнăçра çакнашкалли час-часах тĕл пулать. Пациентăн кăкăр тĕлĕнчен ыратма пуçлать. Анчах та вăл васкавлă пулăшу чĕнес вырăнне ыратăва ирттерекен эмел е нитроглицерин ĕçет. Çакă вăхăтлăх кăна. Тухтăра ик-виç кунтан кăна чĕннипе кая юлма пулать. Миокард инфаркчĕ пулсан çынна 12 сехет хушшинче экстреннăй пулăшу кирлĕ, талăк е ытларах иртнĕ хыççăн кăна стентировани тунин усси çук, – пĕлтернĕ Татьяна Мизурова.
Чăннипе, кашни çыннăн хăйĕн сывлăхлă пулма тăрăшмалла. Сывă пурнăç йĕрки патне туртăнмалла тенине пуш сăмахсем вырăнне хумалла мар. Кашнин сывлăхĕ хăйĕн аллинче...
С.ЧИКМЯКОВА.