25 декабря 2013 г.
Пăртас тăрăхĕн хастарĕсем ялта массăллă спорт тĕсĕсене çĕнĕрен чĕртесшĕн
Районти чи пысăк ялта, чăн та, спорт аталанăвĕ чарăнса ларни – пысăк çитменлĕх. Аслăрах ÿсĕмрисем лайăх ас тăваççĕ: маларах Сурнар (Пăртас ялĕн хăрах урамĕ) территорийĕнчи стадион çамрăксене тĕрлĕ турнира йыхравланă. Кунта уйрăмах футбол вăййисем çав тери хĕрÿ иртнĕ.
Пăртассем йĕлтĕр спортĕнче, спорт ориентированийĕнче, спорт туризмĕнче яланах малта пынă. Ку тĕссенче, паллах, шкулта нумай çул физкультура учителĕнче тимленĕ Валерий Михайлович Яковлевăн тÿпи пысăк. Вăл пĕрремĕш разрядлă 44 спортсмен, республика ăмăртăвĕсен çĕнтерÿçисемпе призерĕсене 59 хатĕрленĕ. СССР спорт мастерĕ, хăвăрт утассипе пĕрремĕш Раççей чемпионки Валентина Борисюк (Петрова) ун патĕнче ăсталăха туптанă.
Шел те, аркану вăхăчĕ Пăртас тăрăхне чи малтан çитнĕ. Республиипе палăрнă Мичурин ячĕллĕ хуçалăха кĕске вăхăтра аркатса-çаратса пĕтернĕ. Тен, çакă та халăхăн шухăш-кăмăлне улăштарнă. Ĕçре килĕшÿлĕх çухатнăскерсен, спортри пĕтĕçÿлĕх пирки калаçмалли те пулман.
Унран та шел, шкулта та Валерий Михайлович кайнă хыççăн спорт чапĕ çухалнă тесен йăнăш пулмĕ. Темшĕн ял çамрăкĕсем те сивĕннĕ вĕренÿ учрежденийĕнчен, кунти спортзал, ун çумĕнчи площадка хăйсемшĕн «хупă территори» пулнине пĕлтерчĕç.
Пĕр вăхăт шкулта ирĕклĕ майпа кĕрешессипе секци ĕçленĕ. Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ тренерĕ Виталий Петрович Трофимов кĕске тапхăртах республика çĕнтерÿçисене хатĕрлерĕ: Анжела Колпакова, Вероника Бардасова, Настя Ишмейкина, Саша Савина, Женя Кондратьева, Люда Семенова. Яна Лукина кăçал спорт мастерĕн кандидачĕн нормативне тултарнă. Анчах та шкул дирекцийĕ темшĕн ачасене юратнă тĕспе кĕрешме тивĕçлĕ вырăн уйăрман. Секци ĕçĕ те путланнă. Пăртас кĕрешÿçисен ячĕсем тĕрлĕ турнирсен çĕнтерÿçисен йышĕнче янăратчĕç. Условисем туса панă пулсан-и, ку ялтан тата миçе чемпион тухатчĕ-ши; Шел те, хĕрсенчен паян пĕр-иккĕшĕ кăна ку тĕсре малалла аталанаççĕ.
Нумайăшне çак ыйту, паллах, пачах хумхантармасть. Юрать ачасен сывă пуласлăхĕшĕн тăрăшакансем пĕтмен-ха. Акă Пăртасра та массăллă спорта ял шайĕпе аталантарас текен пуçаруçăсем тупăннă. Депутатсен районти Пухăвĕн депутачĕ Виталий Васильевич Николаев тата вырăнти поселени Пухăвĕн депутачĕ Андрей Витальевич Галкин тăрăшнипе почта уйрăмĕн çурчĕ çывăхĕнче стадион йĕркеленĕ. Вырăнти депутат хăй укçипе футбол хапхисем туса лартнă. Сеткисене туянма ял поселенийĕ укçа-тенкĕ уйăрнă.
Виталий Васильевич вара çак кĕркунне ку тĕспе Ярмушкари тусĕсем Геннадий Герасимов тата Георгий Сорокин пулăшнипе тата хавхалантарнипе турнир йĕркелесе янă. Хăй вăл çамрăксене ку ялта «Гвардеец» ЧРСОО парнисемшĕн иртекен вăйăсене икĕ çул илсе кайнă. Пăртасра иртнĕ ăмăртăва ярмушкасемсĕр пуçне Вăрнар футболисчĕсем те хутшăннă. Пуçарма кăна мар, район депутачĕ сывă пурнăç йĕркин тусĕсене хавхалантарма килти икĕ такине те хĕрхенмен.
Малашне çак турнир пăртассен мероприятисен планне çирĕп кĕрсе вырнаçĕ, ун географийĕ те анлăланĕ. Ăна вĕсем спортăн пысăк тусне, ку ялта çуралса ÿснĕ милици подполковникне, Раççей патшалăх граждан службин иккĕмĕш класлă советникне, шел те, иртнĕ çул автокатастрофăра вăхăтсăр пурнăçран уйрăлнă Вячеслав Михайлович Галкина асăнса ирттерĕç. Çывăх вăхăтра ку вырăнта ун ячĕпех парк та çĕкленĕ. Çавăн пекех стадионта волейбол, ача-пăча площадкисене тума палăртнă.
Виталий Васильевич хăй ачаранах спортпа туслă. Валерий Михайлович Яковлевăн вĕренекенĕ. Шкул вăхăтĕнче йĕлтĕр спортĕнче районта пĕрре мар чемпион пулнă. Футболта район чысне пайтах хÿтĕленĕ.
Спорт спортсменсем валли çеç мар. Вăл кирек мĕнле сывă обществăн никĕсĕ, унăн кăмăл-сипет шăнăрĕ. Вăл çынсен воспитанийĕ çине ырă витĕм кÿрет, уйрăмах çитĕнекен ăрăва тÿрĕ çултан пăрăнассинчен сыхлакан витĕмлĕ мел, палăртать депутат.
Паллах, ĕмĕтсем пысăк. Анчах та ял çыннисен сывлăхĕшĕн çав тери кирлĕ объекта йĕркене кĕртсе çитерме укçа-тенкĕ ыйтăвĕ ура хурать. Вырăнти бюджетра спорта аталантарма уйăракан сумма питĕ пĕчĕк. Çитменнине, футбол уйне йĕркене кĕртме сахалтан та 50 КамАЗ хăйăр кирлĕ. Тĕлĕнмелле – пăртассен ял çумĕнчех хăйăр карьерĕ пур. Анчах та ăна унтан чавса илме укçа хывма тивет. «Хамăр ура айĕнчи пурлăхпа та тÿлевсĕр усă кураймастпăр, – пăшăрханаççĕ ял хастарĕсем. – Çав вăхăтрах спорта аталантармалли пирки калаçатпăр...».
Пăртассене çак футбол уйĕ кирлех. Ку ялта пысăк шанăç паракан çамрăксем сахал мар: Евгений Николаев, Артур Егоров, Григорий Семенов, Игорь Никитин, Борис Васильев, Антон Кумаляков, Денис Порфирьев, Геннадий Филимонов, ыттисем. Чылайăшĕ Вăрнара тренировкăсене çÿрет, «Химик-Август» команда йышĕпе республикăри турнирсенче лайăх вылявпа савăнтарать. Д.Порфирьева акă чи лайăх техникăшăн ырлаççĕ.
«Ялта çамрăксем нумай. Анчах та вĕсен кану вăхăтне усăллă ирттермелли пĕр вырăн та çук. Районти чи пысăк, 600-е яхăн киллĕ ялшăн культура çурчĕ çукки те пысăк çитменлĕх. Хуçалăх арканнă. Çак стадион Пăртас çыннисене сиенлĕ йăласенчен, чи малтанах алкоголизмпа йĕркесĕрлĕхрен çăлакан вырăн пулĕччĕ...» – теççĕ пăртассем.
Ялсенче физкультурăпа спорта аталантарни пĕлтерĕшлĕ тата çав тери кирлĕ. Çакă обществăн социаллă чирĕсене – алкоголизма, наркомание – асăрхаттарма пулăшать. Çывăх çулсенче Пăртас та массăллă спорт ăмăртăвĕсен вырăнĕ пуласса шанас килет.