09:22 10 февраля 2014 г.
Раççей Федерацийĕн Федераци Канашĕн 2013 çулхи ĕç-хĕлне пĕтĕмлетнĕ. Унăн тĕп саманчĕсемпе Федераци Канашĕн членĕ – Чăваш Республикин ĕç тăвакан влаç органĕнчен тăратнă представителĕ Галина Григорьевна НИКОЛАЕВА паллаштарать.
2013 çулхи пĕтĕмлетÿсем
Çулталăкра Федераци Канашĕн 17 ларăвĕ иртнĕ. Унта 447 федераци саккунне пăхса тухнă тата ырланă. Сенаторсем Патшалăх Думине 112 саккун проекчĕ сĕннĕ, вĕсенчен 19-шĕ саккунсем пулса тăнă. Кунсăр пуçне федераципе регион шайĕнче Федераци Канашĕн комитечĕсен ларăвĕсем, парламент итлевĕсем, «çавра сĕтелсем», Субъектсен кунĕсем тата ытти чылай мероприяти иртнĕ.
Приоритетлă ыйтусем
Палатăн уйрăм тимлĕхĕнче ачасен сывлăхне упрас, нумай ачаллă çемьесене, тăлăх, ашшĕ-амăшĕн хÿттисĕр юлнă тата инвалид ачасене патшалăх енчен пулăшу парас ыйтусем пулчĕç. Нумай ачаллă çемьесене, тăлăх ачасене пулăшасси Федераци Канашĕн комитетĕнче саккун кăларас шайра кăна пурнăçланмасть. Комитет председателĕ Зинаида Драгункина пуçарăвĕпе Чăваш енри 41 представитель – ача йышăннă 12 çемьери ачасем «иккĕмĕш» ашшĕ-амăшĕпе пĕлтĕрхи ноябрь–декабрь уйăхĕсенче Словенире канчĕç. Чăваш ен Пуçлăхĕн Михаил Игнатьевăн йышăнăвĕпе Шупашкартан Мускава çитме çул укçине республика бюджетĕнчен тÿленĕ, Словенири курортсенче канма тата сипленме расхутсене Мускаври халăх пулăшăвĕн «Благовест» центрĕ саплаштарнă.
Федераци Канашĕ Раççей Правительствипе килĕшсе ĕçлени
Правительствăпа пурнăçлакан ĕçсен тĕп енĕ – закон кăларас ĕçе лайăхлатасси. Хальхи вăхăтри социаллă экономика, политика тата культура аталанăвĕн ыйтăвĕсене «правительство сехечĕсенче» федераци министрĕсем хутшăннипе пăхса тухнă. Кĕрхи сесси вăхăтĕнче кунашкал ултă «сехет» ирттернĕ.
Сенаторăн регионти эрнисем
Сенаторăн хăйĕн регионĕнчи ĕçĕ-хĕлĕ çав тери пĕлтерĕшлĕ. Регионти эрнесем вăхăтĕнче вăл халăхпа тĕл пулать, вĕсене хумхантаракан çивĕч ыйтусене палăртать, вĕсене татса пама сĕнсе профильлĕ комитетсем патне çитерет. Уççăнлăх малти вырăнта. Çакă халăха пирĕн ĕç-пуç çинчен пĕлме, регионсемпе тăтăш çыхăну тытма, массăллă информаци хатĕрĕсемпе пĕрлешсе ĕçлеме май парать. Федераци Канашĕн пĕтĕмлетĕвĕсем пирки кĕрхи сесси вăхăтĕнче мана республикăри муниципалитетсенче çурринче каласа кăтартма май килчĕ. Кăçалхи пĕрремĕш çур çулта çуркуннехи сесси вăхăтĕнче ку ĕçе малалла тăсасшăн. Федераци Канашĕн членĕсен ĕçне Федераци Канашĕн сайтĕнче «Регионсенчи сенаторсем» уйрăмра çутатсах тăраççĕ.
Чăваш енĕн Федераци Канашĕнчи кунĕсем
2013 çулта Раççей Федераци Канашĕнче сакăр субъектăн кунĕсем иртнĕ. Октябрĕн 28–30-мĕшĕсенче – Чăваш Республикин кунĕсем пулнă.
Чăваш ен сĕннипе Федераци канашĕн тăватă комитечĕн анлă ларăвĕсене йĕркеленĕ: наука, вĕрентÿ, культура тата информаци политикин; экономика политикин; ял хуçалăх политикин тата çутçанталăкпа усă курас; федеративлă йĕркелÿ, регионсен политикин, вырăнти хăй тытăмлăх тата Çурçĕрти ĕçсен комитечĕсен. Мана вĕсенчен виççĕшне хутшăнма тÿр килчĕ. Сенаторсем сÿтсе явма кĕртнĕ ыйтусене тимлĕн пăхса тухнине, Чăваш ен представителĕсен чылай сĕнĕвне хавхалантарнине çирĕплетсе калама пултаратăп.
Чăваш ен Пуçлăхĕ М.Игнатьев республикăн социаллă пурнăçĕпе экономика аталанăвĕн стратегийĕпе, Чăваш Патшалăх Канашĕн Председателĕ Ю.Попов республика парламенчĕн саккунсем кăларас ĕçĕ пирки каласа кăтартрĕç.
Палăртма кăмăллă, Валентина Матвиенко Чăваш енĕн Федераци Канашĕнчи кунĕсене лайăх хак пачĕ. Чăваш енре никама та тархасламаннине, хăйсен вăйне шанса ĕçленине, экономикăна аталантарассипе тата социаллă ыйтусене татса парассипе системăлла ĕçленине палăртрĕ.
Чăваш енĕн кунĕсен йышăнăвĕпе Раççей Федерацийĕн Правительствине Шупашкарта планетари туса хута ярас ыйтăва пăхса тухма, Федераци Канашĕн комитечĕсене вара – 2019 çулта Шупашкар 550 çул тултарнине, 2020 çулта Чăваш автономине туса хунăранпа 100 çул çитнине хатĕрленсе ирттерес мероприятисене активлă хутшăнма сĕннĕ.
Патшалăх Думине кĕртнĕ саккун проекчĕсем
Эпĕ – «Раççей Федерацийĕн саккунсем кăларакан уйрăм акчĕсене сасăлавăн пĕтĕм кандидата хирĕç (кандидатсен мĕнпур списокне хирĕç) формăна кĕртес пая улшăнусем кĕртесси çинчен» федераллă саккунăн соавторĕ.
Наука, вĕрентÿ, культура тата информаци политикин комитечĕ (эпĕ ун членĕ) ку сферăсене аталантарассипе, саккунсем кăларас енĕпе чылай ĕç пурнăçлать. Çулталăкра эпĕ 12 саккун проекчĕн экспертпа право ыйтăвĕсене пурнăçларăм. Вĕсенчен ытларахăшĕ çула çитменнисен прависене хÿтĕлессипе çыхăннă. Вĕсем «Раççей Федерацийĕнче ачасен прависен тĕп гарантийĕсем çинчен» федераллă саккунăн 1-мĕш статйине улшăнусем кĕртесси çинчен», «Ачаллă çемьесене патшалăх енчен хушма пулăшу парасси çинчен» федераллă саккунăн 6-мĕш статйине улшăнусем кĕртесси çинчен», «Раççей Федерацийĕн Уголовлă пурнăçлав кодексĕн 181-мĕш статйине улшăнусем кĕртесси çинчен» саккун проекчĕсем, çавăн пекех амăшĕн капиталне шалăвăн районти коэффициенчĕ чухлĕ ÿстерме сĕннĕ.
«Раççей Федерацийĕнче вĕрентÿ çинчен» саккунне пĕрлехи обязательнăй шкул формине кĕртме ыйту тăратнă. Тăлăх ачасене тата ашшĕ-амăшĕн хÿттисĕр юлнă ачасене пулăшассипе саккунсем тата нормативлă право акчĕсем хатĕрленĕ тата йышăннă. Ачасене усрава илес е опекăна парас йĕркене çăмăллатнă.
Кунсăр пуçне социаллă тивĕçтерÿсемпе çыхăннă, федераци бюджечĕ çинчен калакан саккунсене тÿрлетÿсем кĕртнĕ.
Çурхи сесси планĕсем
2014 çул – Культура çулталăкĕ. Ăна ирттерме Федераци Канашĕн Председателĕ Валентина Матвиенко сĕннĕ, вăлах оргкомитет ертÿçи. Шанас килет, кăçалхи çул халăх культурине, ун пуянлăхне сыхласа хăваракан, аталантаракан, талантлă авторсене, пултаруллă ачасене хавхалантаракан çулталăк пулĕ.
Эп тăракан Комитет ку енĕпе кăçала пысăк ĕç планланă. Тухса çÿрекен лару май уйăхĕнче Çурçĕр Осетире-Аланире иртĕ. Июньте «Историпе культура пуянлăхĕ» темăпа Владимир облаçĕнче форум йĕркелеме палăртнă.
Ку уйăхра пирĕн Комитетра «Раççей Федерацийĕн халăх пултарулăхне сыхласа хăварас тата аталантарас ыйтусем», май–июньте «Патшалăх информаци политикин системинчи вырăс чĕлхи» ятпа «çавра сĕтелсем» иртмелле. Ку ыйтусем питĕ пĕлтерĕшлĕ, вĕсене сÿтсе явас ĕçе общественноçа, наука представителĕсене, экспертсене явăçтарма палăртнă.
Март–апрельте çамрăксем валли наукăпа практика конференцийĕ иртмелле тата ыт. те.
Чăваш енре çÿлерех палăртнă çÿл-йĕрпе ĕçлессипе опыт пĕчĕк мар, çавăнпа та республика представителĕсем Федераци Канашĕ ирттерекен мероприятисене хастар хутшăнасса шанас килет.
АУ «Редакция Вурнарской районной газеты «Çĕнтерÿ çулĕ» («Путь Победы») Мининформполитики Чувашии