00:00 08 июня 2011 г.
– Ку вăхăтри çумăр пархатар кăна, вăл паха тухăç пуласса систерекен паллă, – терĕ Чăваш Республикин Министрсен Кабинечĕн председателĕ Олег Макаров, Вăрнар район çыннисене Акатуйпа саламлама килнĕскер.
Премьер-министра чăвашсен аваллăх уявĕ темле асамлăхпа тыткăнлани тÿрех сисĕнчĕ. Районти культурăпа кану центрĕ çывăхĕнче ÿссе ларнă «Маçтăрсен хулипе» вăл питех кăсăкланса паллашрĕ.
Курав-хулара кашни ял поселенинчи ал ăстисен ĕçĕсем вырăн тупнă: чăваш тĕррисем аякран ялкăшса илĕртеççĕ, наци тумĕсем тăхăннă арçынсемпе хĕрарăмсем юрлакан юрăсем, тĕрлĕ инструментсем кăларакан кĕвĕсем аякка юхаççĕ, йывăçран касса кăларнă, авса çыхнă, ытти эрешлĕ япаласенчен куçа илейместĕн, чăваш апачĕсен техĕмлĕ шăрши сăмсана кăтăклать... Пысăк хăнасем уйрăмах Çĕньял Хапăсри Иван Абрамов ăстаçă патĕнче чарăнса тăчĕç. Ватă çын хăй ăсталанă савăт-сапапа, кашăк-тирĕкпе çулсеренех тĕлĕнтерет. Йывăçран касса кăларнă хуçалăх таварĕсене çынсем ытларах та ытларах хисеплеме пуçларĕç, маçтăр та вĕсене çынсем алăран туртса илнĕн туяннине пĕлтерчĕ.
– Акатуй – ăруран ăрăва куçакан уяв çеç мар, ялпа хулана таччăн çыхăнтаракан символ та, – Олег Макаров çак сăмахсемпе çĕр çыннисене ырми-канми ĕçшĕн тав турĕ.
Район пуçлăхĕ Анатолий Кузьмин кăçал аграрисем çур акине ăнăçлă вĕçленине палăртрĕ. Тĕш-тырăсемпе пăрçа йышши культурăсене планпа пăхнинчен ытларах акса хăварнă, çуртрисем те, кĕр тыррисем те парка ÿсĕмĕпе савăнтараççĕ. Ырă тĕслĕхлисен шутĕнче Анатолий Иванович «Санары», Карл Маркс ячĕллĕ, «Победа», «Юнтапа», «Луч», «Знамя», «Мураты», «Янгорчино», аш-какай комбиначĕн хушма хуçалăхĕсене асăнчĕ. Ку йыша Игнатьевпа Тарасов фермер хуçалăхĕсене те кĕртмелле.
Анатолий Кузьмин экономикăн ытти отраслĕнче ĕçлекенсен ячĕпе те ырă сăмах каларĕ. «Август» Фирмăн «Вăрнарти хутăш препаратсен завочĕ» филиалĕ, Вăрнарти аш-какай комбиначĕ, «Александр» тулли мар яваплă общество, анчахрах йĕркеленнĕ «Чăвашкабельмет» акционерсен хупă обществи тата ыттисем те. Район вĕсенче ĕçлекенсен тивлечĕпе, мухтавлă ĕçĕпе çĕкленет, терĕ вăл. Ахальтен мар ĕнтĕ Акапа Суха туйĕнче хисепе тивĕçлисем 50 ытла çын пулчĕ.
Раççей Пенси фончĕн Чăваш енри управленийĕн Вăрнар районĕнчи уйрăмăн ертÿçин Людмила Редькован кăкăрĕ çинче «Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ экономисчĕ», Ярмушкари культура çурчĕн директорĕн Надежда Лаврентьеван кăкăрĕ çинче «Чăваш Республикин культурăн тава тивĕçлĕ ĕçченĕ» хисеплĕ паллăсем ялтăртатма тытăнчĕç. Премьер-министр çавăн пекех Вăрнарта пурăнакан Марина Данилована уйрăм çурт çĕклеме укçа-тенкĕ уйăрнине ĕнентерекен свидетельство пачĕ.
Чăваш Патшалăх Канашĕн депутачĕ Владимир Свешников аш-какай комбиначĕн сыснасем пăхакан цех операторне Маргарита Михайлована, механика цехĕн водительне Виталий Васильева, цех начальникне Альбина Семенована, депутатсен Вăрнар районĕн Пухăвĕн председательне Александр Иванова Чăваш Республикин Патшалăх Канашĕн Хисеп грамотисемпе чысларĕ.
Чăваш Республикин ял хуçалăх министрĕн заместителĕ Наталья Виноградова кăçал ял хуçалăх культурисенчен лайăх тухăç илес шанăç пуррине каларĕ, республикăри ака-суха ĕçĕсен статистикипе паллаштарнă май Вăрнар районĕ çур акире ырă тĕслĕх кăтартнине, Вăрнар тăрăхĕнче ĕçчен çынсем пурăннине палăртрĕ. Ун аллинчен Чăваш Республикин ял хуçалăх министерствин грамотисене тăххăрăн илчĕç: «Илем» кооператив ертÿçи Светлана Ильина, «Юнтапа» ял хуçалăх кооператив ертÿçи Валерий Трифонов, А.Игнатьев фермер хуçалăхĕн тракторисчĕ Виталий Скворцов, К.Маркс тата «Янгорчино» хуçалăхсен механизаторĕсем Александр Григорьев тата Леонид Леонидов, аш-какай комбиначĕн механика цехĕн водителĕ Владимир Порфирьев, «Санары» хуçалăхăн тĕп инженерĕ Андрей Петров, Вăрнарти тырă йышăнакан предприятин тĕп бухгалтерĕ Светлана Тинюкова тата К.Маркс ячĕллĕ хуçалăх тракторисчĕ Эдуард Абрамов.
Нумай ачаллă ултă çемье уйрăм хуçалăх тытма е çурт-йĕр çĕклеме тавăрса памалла мар çĕр участокне тивĕçнине ĕнентерекен сертификатлă пулчĕç. Ĕçпе чапа тухнă вун-вун çын, район грамотисене тивĕçнĕскерсем, тĕп сценăна йышăнчĕç.
Вăрнарсене çавăн пекех «Россельхозбанкăн» Чăваш енри филиалĕн директорĕ Ирина Письменская, «Эверест» пĕрлешÿ ертÿçи Николай Герасимов, паллă ентеш Праски Витти ÿнерçĕ, ыттисем саламларĕç. Районти культура ушкăнĕсем хаваслă юрă-кĕвĕ парнелерĕç.
Шыв ыйтăвĕ тимлĕхре
Кĕçĕн Çавал çинче çĕкленнĕ шыв хранилищи туллин ĕçлесе кайни çав тери çивĕч ыйтăва татса парĕ, палăртрĕ Правительство ертÿçи, ку объектра пулнă май. Ăна 2013 çулта хута яма палăртнă. Хальлĕхе кунта шыв тасатмалли сооруженисен строительстви пырать. Çĕкленекен тĕп корпусра шыва тасатса резервуара ăсатакан фильтрсем, мĕнпур насус вырнаçĕç. Насус станцийĕпе котельнăя вырнаçтаракан корпуса тума тытăннă. Плотинана виçĕм çул туса пĕтернĕ, кăçал вăл тинех шывпа проект палли чухлĕ тулнă. Водоводăн пăрăхĕсене вăрман патне çити 750 метр хунă.
Строительство объекчĕн хакĕ 220 миллион тенкĕ, кăçал республика бюджечĕпе пăхнă 98 миллион тенке ĕçе хывмалла. «Кунашкал масштаблă проектпа кашни регионах мухтанма пултараймасть. Вăл халăха пахалăхлă таса шывпа тивĕçтернисĕр пуçне поселокра промышленноçа аталантарма, районăн инвестици илĕртÿлĕхне ÿстерме май парĕ»,– терĕ Олег Макаров.
Премьер-министр район пуçлăхĕпе Анатолий Кузьминпа пĕрле çавăн пекех Вăрнарти хутăш препаратсен завочĕн цехĕсене, склад çурчĕсене тата предприятин музейне çитсе курчĕ. Технологи линийĕсем вĕçĕмсĕр ĕçленине, производство процесне пĕтĕмĕшле хăрушсăрлăхпа тивĕçтернине кура филиалăн малашлăхĕ пысăк пулассине, çакнашкал предприятисем бюджета пуянлатма, ĕç вырăнĕсем йĕркелеме пулăшнине палăртрĕ. «Экономикăпа коллектив пурнăçĕ хушшинчи ырă çыхăну. Çакна упраса хăварма, малалла та аталантарма сунатăп» – Ĕç Мухтавĕн музейĕнче ун ятĕнчен çырăннă йĕркесем завода, коллектив ĕçне пысăка хурса хакланине каларĕç.
Спортсменсене çумăр та хăратмарĕ
Акатуйăн тĕп вăййи «Химик» стадионта иртрĕ. Финала тухнă «Химик–Августпа» «Гвардеец» командăсен тĕл пулăвне пăхнă май республикăн Министрсен Кабинечĕн председателĕ Олег Макаров, район пуçлăхĕ Анатолий Кузьмин тата «Август» Фирмăн филиал директорĕ Владимир Свешников Вăрнар тăрăхĕнчи спорт аталанăвĕ пирки калаçрĕç, бассейн тăвас ыйтусене хускатрĕç.
Химиксем стадионта матча çĕнтерÿпе (4:2 шутпа) вĕçленĕ вăхăтра культурăпа кану паркĕнче спортăн ытти тĕсĕсемпе ăмăртусем сарăлчĕç. Çумăр лÿшкенине пăхмасăрах волейболăн виçĕ площадки çывăхĕнчен те çын татăлмарĕ, вĕсем волейболистсене хавхалантарсах тăчĕç. Хĕрарăмсен тăватă командинчен мала ял хуçалăх техникумĕн хĕрĕсем тухрĕç, арçынсенчен – малти-ишексем. Шахмат ăсти – Вениамин Чернов. Кире пуканне чи нумай çĕклекенни – Мăн Явăшри Дмитрий Ястребов, армрестлингра чи вăйли – Шупашкарти Алексей Семенов, шăчăпа чи маттур утаканни – Руслан Бойцов. Канат туртассипе Шĕнер Ишек арçынĕсемпе Çĕрпел хĕрĕсем мала тухрĕç. Ирĕклĕ майпа кĕрешессипе абсолютлă результатпа Акатуй парнине – пĕрер така – Дима Яковлевпа Роман Львов – выляса илчĕç.